Trong mâm cỗ cúng Giao thừa và ngày Tết, nhiều người thắc mắc không biết nên đặt gà cúng quay đầu ra hay quay đầu vào ban thờ thì sẽ tốt hơn cho gia chủ?

1.Vì sao lại chọn gà trống để cúng giao thừa

Theo TS Trần Thị Thu Thủy (Trưởng phòng Giáo dục, Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam), con gà trống trong dân gian được coi là con vật quan trọng, báo hiệu điều lành, dữ, đoán định tương lai… Đầu năm, một số dân tộc như Mông, Tày… thường đặt gà trống cúng trước bàn thờ, cắt tiết, thả ra xem lúc giãy chết đầu gà sẽ quay về hướng nào để đoán định công việc làm ăn trong năm ấy thất hay phát.

Nếu lúc giãy chết đầu gà quay về nơi thờ ma nhà hoặc buồng chủ nhà thì năm đó gia đình sẽ làm ăn phát đạt. Nếu đầu gà quay ra cửa thì năm đó làm ăn khó khăn, hao tiền tốn của. Họ sẽ bắt con gà khác cúng lại, nếu vẫn như thế thì phải mời thầy cúng về hóa giải… Còn với người Kinh thì lựa chọn gà cúng đơn giản hơn.

Xem tiền tài, xem van han, hôn nhân và sức khỏe năm 2017 Đinh Dậu cho 12 con giáp đầy đủ chi tiết nhất tại đây:

Tuy nhiên, gà cúng đêm giao thừa phải là gà trống hoa, trống mới le te gáy, không khuyết tật, màu lông đỏ hay vàng đỏ, mào đơn thẳng đứng, mỏ vàng, chân vàng… và quan trọng là chưa đạp mái (có ý nghĩa khỏe mạnh, tinh khiết) thì lời thỉnh cầu mới linh nghiệm.

Với người Việt, gà trống như cầu nối giữa thế giới con người với thế giới thần linh, là con vật được chọn để dâng cúng thần linh, tổ tiên mỗi dịp lễ Tết. Con gà như biểu tượng văn hoá đi liền với tín ngưỡng tôn sùng mặt trời của nghề nông, dần thành phong tục của mọi gia đình Việt Nam khi Tết đến, xuân về.

Vì vậy, dịp Tết giá gà trống rất đắt, gấp đôi, gấp ba so với ngày thường. Ở các vùng quê, người dân lo mua gà trống choai về nuôi từ tháng 11, chậm là đầu tháng 12 để dành đến Tết. Người ta cúng gà trống với hi vọng nó sẽ đánh thức mặt trời, chiếu sáng cho đủ đầy ánh nắng cả năm, mang lại mưa thuận gió hòa cho nông nghiệp.

Còn gà trống được chọn làm vật tế lễ thần linh, gia tiên là vì theo phong tục người xưa cho gà trống có các tính quý và đẹp hơn hẳn các loại gia cầm khác: Nhân (một gà trống có thể có 20-25 gà mái, đẻ ra hàng trăm gà con, nó thường kiếm ăn bên đàn gà mái nuôi con nhỏ, có mồi thường nhường cho cả mẹ con, có chim ác rình rập nó xả thân bảo vệ); Dũng (mào đẹp, cựa nhọn sắc cứng như hai lưỡi gươm, bộ lông cánh sặc sỡ như áo giáp, dáng oai hùng, hiên ngang); Trí (có những chú gà bé nhỏ hơn địch thủ, nhưng mưu trí, chiến thuật, dễ dàng hạ gục đối phương); Tín nghĩa (dù nắng mưa, bão bùng nhưng cứ hừng đông, gà trống lại nhảy lên một vị trí cao nhất để cất tiếng gáy thanh cao, khỏe khoắn gọi mặt trời, đón ngày mới)… Do đó, gà trống được chọn làm vật phẩm để cúng tế tổ tiên, gia thần.

2. Cách đặt gà lên bàn cho đúng cách

Đặt gà lên đĩa to, tháo dây bầy ngay ngắn, mỏ cài bông hoa hồng đỏ rực (tiết, lòng bầy dưới bụng). Khi bày trên mâm cỗ cúng Giao thừa chúng ta nên đặt đầu gà quay ra đường để đón ngài Tân niên hành khiển đi qua; còn có ý nghĩa gọi mặt trời (ánh sáng) chiếu vào cửa nhà mình.

 3. Cách đặt gà cúng trên ban thờ

Theo ông Hà Thanh (Trung tâm Nghiên cứu cổ học Phương Đông – Liên hiệp Các hội khoa học kỹ thuật Việt Nam): Riêng gà đặt cúng trên ban thờ, quan niệm chung thường là đặt gà quay đầu vào trong bát hương với tư thế há miệng, chân quỳ, cánh duỗi tự nhiên. Tư thế này được coi là “con gà biết kêu, biết gáy, đang chầu”. Không đặt gà quay đầu ra, vì cho đó là gà “không chịu chầu”. Bày gà cúng nếu đặt đầu quay ra phía ngoài sẽ đẹp mắt hơn, còn quay đầu vào trong thì phao câu chổng ra ngoài, không đẹp mắt. Nhưng đó chỉ là hình thức đẹp, chứ không có ý nghĩa gì”.

Nhà nghiên cứu văn hoá dân gian Nguyễn Hùng Vĩ (giảng viên trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn), ông Hùng Vĩ, việc đặt gà quay ra hay quay vào không có gì quan trọng. Việc quan niệm gà quay vào để tỏ lòng thành kính với tổ tiên là mê tín dị đoan. Từ xa xưa, trong văn hoá thờ cúng thần linh, người ta chỉ cần đặt một miếng thịt trong mâm cỗ cúng là đủ. Khi cuộc sống con người có điều kiện hơn, người ta mới cúng cả con gà.

Cũng theo ông Hà Thanh, khi cúng lễ thì nên để nguyên cả con gà trống vừa đẹp mắt, vừa nghiêm cẩn. Với gà mái, có thể chặt miếng, nhưng khi bày đĩa không được đẹp mắt và giảm bớt phần nghiêm cẩn. Nếu chặt miếng, phải để gà nguội thịt mới chặt để miếng thịt gà gọn mắt. Không nên chặt khi thịt gà còn nóng vì vừa bị bắn bẩn xung quanh, thịt gà lại bị nát nhũn, méo mó. Không nên dùng thịt gà quay, rán, ninh, om vì cả hình thức và màu sắc đều không đẹp, mất cân đối và không nghiêm cẩn.

Bạn đọc có thể xem tu vi 2017 chi tiết cho từng tuổi tại đây để biết vận mệnh trong năm Đinh Dậu 2017 của mình sẽ ra sao.

Gia Linh/chuyentinhyeu.com tổng hợp

"Chú ý: Những thông tin dự đoán trên đây chỉ mang tính chất tham khảo và hoàn toàn miễn phí. Mong rằng anh em sẽ cẩn trọng, cân nhắc trước khi chơi và không chơi loto vì đó là bất hợp pháp, chỉ nên chơi lô tô do nhà nước phát hành vừa vui vừa đảm bảo ích nước lợi nhà bạn nhé!"